Κιρσοί

Οι κιρσοί είναι μια παθολογική επέκταση του αυλού των φλεβών που προκαλείται από την αραίωση των τοιχωμάτων τους και τον μειωμένο τόνο. Σε προχωρημένο στάδιο, οι φλεβικοί κόμβοι διογκώνονται κάτω από το δέρμα και μπορεί περιοδικά να φλεγμονώνονται. Οι κιρσοί δεν είναι μόνο αισθητικό ελάττωμα. Το σύμπτωμα υποδηλώνει μειωμένη κυκλοφορία του αίματος, η οποία υποβαθμίζει την ποιότητα της διατροφής των ιστών και των οργάνων και αυξάνει τον κίνδυνο θρόμβων αίματος. Η διάγνωση και η θεραπεία σε πρώιμο στάδιο μπορούν να επιβραδύνουν την ανάπτυξη της παθολογίας και να αποτρέψουν τις επιπλοκές της.

Σχετικά με την ασθένεια

Οι κιρσοί είναι μια χρόνια ασθένεια που περιλαμβάνει τυχόν διαταραχές στη δομή και τη λειτουργία του φλεβικού συστήματος. Αυτές μπορεί να είναι συγγενείς, γενετικά καθορισμένες ανωμαλίες, καθώς και παθολογικές αλλαγές που προέκυψαν υπό την επίδραση εξωτερικών παραγόντων.

Οι κιρσοί επηρεάζουν περίπου το 60% των ενηλίκων σε όλο τον κόσμο, κυρίως Ευρωπαίους. Κυρίως γυναίκες υποφέρουν από κιρσούς. Αυτό οφείλεται στην παρουσία μιας σύνδεσης μεταξύ του τόνου των αγγειακών τοιχωμάτων και των ορμονικών επιπέδων.

Τύποι κιρσών

Οι κιρσοί συνήθως νοούνται ως διεύρυνση των φλεβών στα πόδια, αλλά παθολογικές αλλαγές μπορεί να επηρεάσουν και άλλα μέρη του σώματος. Ανάλογα με την τοποθεσία, υπάρχουν:

• κιρσοί του ορθού (αιμορροΐδες);
• διαστολή των φλεβών του οισοφάγου.
• κιρσοί του σπερματικού μυελού στους άνδρες (κιρσοκήλη).
• κιρσοί των κάτω άκρων.

Μερικές φορές οι δικτυωτοί κιρσοί απομονώνονται χωριστά. Αποτελείται από αγγειακά δίκτυα και αστέρια που είναι ορατά κάτω από το δέρμα. Εμφανίζεται κυρίως στα πόδια, αλλά μπορεί να εμφανιστεί κάτω από τους μαστούς, στην κοιλιά και σε άλλα μέρη του σώματος. Η διάγνωση της νόσου γίνεται όταν οι σαφηνές φλέβες της δικτυωτής κλίνης διαστέλλονται στο δικτυωτό στρώμα του χορίου. Εμφανίζεται στο 50% των γυναικών. Ο σχηματισμός κόμβων δεν είναι χαρακτηριστικός.

Τύποι κιρσών των άκρων σύμφωνα με την ταξινόμηση CEAP (στάδια ανάπτυξης):

• C0 – χωρίς σημάδια.
• C1 – εμφάνιση κιρσών και αστεριών.
• C2 – κιρσοί;
• C3 - εμφανίζεται πρήξιμο των ποδιών, υποδεικνύοντας την ανάπτυξη φλεβικής ανεπάρκειας.
• C4 - τροφικές αλλαγές με τη μορφή υπερμελάγχρωσης, λιποδερματοσκλήρωσης (πάχυνση του δέρματος του κάτω τρίτου του ποδιού).
• C5 – επούλωση φλεβικών ελκών.
• C6 – μη επουλωτικά φλεβικά έλκη.

Συμπτώματα

Τα κύρια συμπτώματα των κιρσών των κάτω άκρων περιλαμβάνουν:

• βαρύτητα στα πόδια (γάμπες), πρήξιμο, επιδείνωση το βράδυ.
• αυξημένη κόπωση στα πόδια.
• πόνος στις γάμπες που εμφανίζεται μετά από μακρά παραμονή σε στατική στάση, όρθια ή καθιστή θέση.

Καθώς αναπτύσσεται η παθολογία, οι γαλαζωπές, ελικοειδής φλέβες αρχίζουν να διογκώνονται κάτω από το δέρμα, μερικές φορές διογκωμένες μέχρι το σημείο των σβώλων. Ένα σημάδι της χρόνιας φλεβικής ανεπάρκειας είναι μια αλλαγή στο χρώμα του δέρματος που σχετίζεται με εξασθενημένο τροφισμό (θρέψη) των ιστών. Εμφανίζονται εκτεταμένη ερυθρότητα τύπου εκζέματος, κνησμώδεις φουσκάλες και οζίδια. Το πρήξιμο των ποδιών δεν υποχωρεί ακόμη και μετά από μια νυχτερινή ανάπαυση.

Τα σημάδια της δικτυωτής μορφής των κιρσών περιορίζονται στο υποδόριο αγγειακό σχέδιο. Μπορεί να εμφανιστεί βάρος στις γάμπες και ήπιος κνησμός στην περιοχή των διεσταλμένων αιμοφόρων αγγείων. Τροφικές διαταραχές συνήθως δεν παρατηρούνται.

Λόγοι για την ανάπτυξη κιρσών

Οι δικτυωτοί κιρσοί εμφανίζονται λόγω της αντικατάστασης του κολλαγόνου τύπου 1 στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων με κολλαγόνο τύπου 3. Ως αποτέλεσμα, η συσταλτικότητά τους επιδεινώνεται - έχοντας επεκταθεί, τα αγγεία δεν επιστρέφουν πλέον στην αρχική τους κατάσταση. Η αιτία της λέπτυνσης του αγγειακού τοιχώματος είναι η υπερβολική δραστηριότητα των ενζύμων που καταστρέφουν τις πρωτεΐνες της εξωκυτταρικής μήτρας και την ελαστίνη.

Στις γυναίκες, η ορμόνη προγεστερόνη βοηθά στη μείωση του τόνου των λείων μυϊκών ινών των αγγειακών τοιχωμάτων. Τα οιστρογόνα μειώνουν το επίπεδο της αντιθρομβίνης, αυξάνουν την πήξη του αίματος και προκαλούν την ανάπτυξη στάσιμων διεργασιών.

Η κύρια αιτία των κιρσών των άκρων, που συνοδεύεται από την εμφάνιση κόμβων και εξογκωμάτων, είναι η δυσλειτουργία των μηχανισμών της βαλβίδας. Οι βαλβίδες είναι πτυχές που σχηματίζονται από την εσωτερική επένδυση των φλεβών. Κανονικά, λειτουργούν μόνο προς μία κατεύθυνση: ανοίγουν υπό την πίεση της ροής του αίματος και δεν το αφήνουν πίσω. Εάν ο μηχανισμός της βαλβίδας είναι εξασθενημένος, το αίμα ρέει πίσω (παλινδρόμηση), προκαλώντας διαστολή των τοιχωμάτων των φλεβών και φλεγμονή της εσωτερικής τους επένδυσης. Στη συνέχεια, η παθολογική διαδικασία εξαπλώνεται στα βαθύτερα στρώματα του φλεβικού τοιχώματος. Οι μυϊκές του ίνες αρχίζουν να αντικαθίστανται από ουλές και εμφανίζεται ατροφία. Τα τοιχώματα δεν συστέλλονται πλέον και οι δομές κολλαγόνου τους καταστρέφονται. Η φλέβα συστρέφεται σε μια σπείρα.

Η αυξημένη πίεση στα αγγεία προκαλεί δυσλειτουργία της μυοφλεβικής αντλίας. Αυτό είναι ένα σύστημα που ρυθμίζει την άντληση αίματος στους μύες κατά τη διάρκεια της άσκησης και της χαλάρωσης («περιφερική καρδιά»). Το αποτέλεσμα είναι συμφόρηση και φλεβική ανεπάρκεια.

Προκλητικοί παράγοντες είναι:

• κληρονομικότητα: στις περισσότερες περιπτώσεις, οι κιρσοί προκαλούνται από μεταλλάξεις στα γονίδια που είναι υπεύθυνα για τη δομή των φλεβικών βαλβίδων και των τοιχωμάτων.
• υπερβολικό βάρος?
• καθιστικός τρόπος ζωής?
• αυξημένο φορτίο στο φλεβικό σύστημα των άκρων λόγω όρθιας εργασίας.
• εγκυμοσύνη και τοκετός, εμμηνόπαυση, ορμονικές ανισορροπίες.

Οι κιρσοί μπορεί να προκληθούν από κακή κινητικότητα των ποδιών λόγω άβολων παπουτσιών, καθώς και από κακές συνήθειες: κάπνισμα, κατάχρηση αλκοόλ.

Διαγνωστικά

Οι κύριες μέθοδοι για τη διάγνωση των κιρσών περιλαμβάνουν μια οπτική εξέταση από αγγειοχειρουργό, κατά την οποία αξιολογεί την κατάσταση των επιφανειακών και εν τω βάθει φλεβών και εντοπίζει σημεία υποσιτισμού ιστών. Στη συνέχεια ο ασθενής αποστέλλεται για πρόσθετες διαγνωστικές εξετάσεις.

• Υπερηχογράφημα διπλής όψης. Σας επιτρέπει να αξιολογήσετε την κατάσταση των βαλβίδων, την ισχύ και την κατεύθυνση της ροής του αίματος, το μέγεθος των αιμοφόρων αγγείων και να προσδιορίσετε την παρουσία θρόμβων αίματος.
• Μελέτη λειτουργιών βαλβίδας: δοκιμές συμπίεσης, προσομοίωση βαδίσματος, ελιγμός Parana.
• Η φλεβογραφία με αντίθεση με ακτίνες Χ είναι μια ακτινογραφία με σκιαγραφικό παράγοντα που εγχέεται στις φλέβες. Βοηθά στην αξιολόγηση της λειτουργίας της βαλβίδας, της βατότητας των φλεβών και στην ανίχνευση θρόμβων αίματος.

Για να διευκρινιστεί η διάγνωση, ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία, θερμογραφία, ακτινοφλεβογραφία, ενδοαγγειακό υπερηχογράφημα, εξετάσεις αίματος για πήξη κ. λπ.

Γνώμη εμπειρογνωμόνων

Οι κιρσοί είναι κάτι περισσότερο από αντιαισθητικές φλέβες που προεξέχουν κάτω από το δέρμα. Οι επιπλοκές των κιρσών είναι εξαιρετικά δυσάρεστες.

• Τροφικές διαταραχές. Μεγάλες καφέ κηλίδες εμφανίζονται στα πόδια ή τους μηρούς και αργότερα δημιουργούνται μεγάλα, μη επουλωτικά έλκη που προκαλούν φαγούρα και πόνο.
• Η θρομβοφλεβίτιδα είναι μια φλεγμονή των φλεβικών τοιχωμάτων, που συνοδεύεται από εναπόθεση θρομβωτικών μαζών σε αυτά. Η θρομβωμένη φλέβα κοκκινίζει, πυκνώνει, πονάει και η θερμοκρασία γύρω της αυξάνεται. Εξωτερικά μοιάζει με απόστημα. Απειλεί την εξάπλωση της μόλυνσης σε όλο το σώμα.
• Αιμορραγία. Αιμορραγία από ρήξη διεσταλμένης φλέβας μπορεί να συμβεί τόσο εντός όσο και εκτός του ιστού. Η αιμορραγία είναι έντονη και απαιτεί κλήση ασθενοφόρου.
• Θρομβοεμβολή. Ένας θρόμβος αίματος που σχηματίζεται μέσα σε μια διεσταλμένη φλέβα μπορεί να σπάσει και να φράξει ζωτικές αρτηρίες, όπως η πνευμονική αρτηρία. Αυτή η κατάσταση συχνά οδηγεί σε ακαριαίο θάνατο.

Η έγκαιρη διάγνωση θα βοηθήσει στην πρόληψη των σοβαρών συνεπειών των κιρσών και στον εντοπισμό των αιτιών που τις προκάλεσαν.

Θεραπεία κιρσών

Η ειδική θεραπεία των δικτυωτών κιρσών περιλαμβάνει διάφορες περιοχές.

• Θεραπεία συμπίεσης - φορώντας πλεκτά υποστηρικτικά (κάλτσες, καλσόν) κατηγορίας Α και Ι για την πρόληψη της επιστροφής του αίματος.
• Φαρμακοθεραπεία - λήψη φλεβοτονικών φαρμάκων για την αύξηση του τόνου των φλεβών. Αυτές οι θεραπείες δεν θα αφαιρέσουν τα εξωτερικά σημάδια, αλλά θα εξαλείψουν τα υποκειμενικά συμπτώματα με τη μορφή βάρους, πρηξίματος και πόνου.
• Φλεβοσκλήρωση είναι η κόλληση μικρών αγγείων με την εισαγωγή σκληρυντικών ουσιών σε αυτά. Η μικροσκληροθεραπεία σας επιτρέπει να απαλλαγείτε από τα αγγειακά δίκτυα.
• Θεραπεία με λέιζερ – σας επιτρέπει να εξαλείψετε τα υπόλοιπα μικρά ελαττώματα μετά τη μικροσκληροθεραπεία. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, ο γιατρός εφαρμόζει μια δέσμη φωτός στις πληγείσες περιοχές.

Ένα σημαντικό μέρος της θεραπείας είναι οι θεραπευτικές ασκήσεις, η απώλεια βάρους, η χρήση άνετων παπουτσιών και η τακτική σωματική δραστηριότητα.

Για τη χειρουργική αντιμετώπιση των κιρσών, που συνοδεύονται από την εμφάνιση κόμβων, χρησιμοποιούνται δύο μέθοδοι: η κλασική φλεβεκτομή και η ενδοφλέβια θερμική εξάλειψη. Η πρώτη μέθοδος θεωρείται απαρχαιωμένη. Περιλαμβάνει απολίνωση της ένωσης της φλέβας με το κοινό μηριαίο και αφαίρεση του προσβεβλημένου τμήματος του κορμού. Η μέθοδος χαρακτηρίζεται από αυξημένο τραύμα και υψηλό κίνδυνο υποτροπής.    

Η θερμική εξάλειψη είναι μια ήπια, ελάχιστα επεμβατική μέθοδος θεραπείας. Μέσω μιας μικρής τομής, ο γιατρός εισάγει έναν καθετήρα με λέιζερ στη φλέβα, ενεργοποιεί την ακτινοβολία και την αποσύρει αργά προς τα πίσω. Καθώς το λέιζερ κινείται, σφραγίζει τη φλέβα αυξάνοντας τη θερμοκρασία της. Στη συνέχεια, σταδιακά υποχωρεί.

Πρόληψη

Για να αποφευχθεί η ανάπτυξη ή η επανεμφάνιση των κιρσών, τα άτομα που διατρέχουν κίνδυνο πρέπει:

• ελαχιστοποιήστε το στατικό φορτίο στα πόδια.
• τρώτε λογικά και, εάν είναι απαραίτητο, λαμβάνετε venotonics όπως σας έχει συνταγογραφήσει ο γιατρός σας.
• φοράτε κάλτσες συμπίεσης όταν στέκεστε σε στατική θέση για πολλή ώρα.

Είναι χρήσιμο να κάνετε τακτικά στο σώμα σας ασκήσεις καρδιο για να εκπαιδεύσετε την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία.

Αναμόρφωση

Κατά την περίοδο αποκατάστασης μετά την επέμβαση, ο ασθενής πρέπει να φοράει κάλτσες συμπίεσης, να ελαχιστοποιεί το φορτίο στα πόδια, να αποφεύγει την υπερθέρμανση και να παίρνει φάρμακα που συνταγογραφούνται από τον γιατρό. Ο συνολικός χρόνος αποκατάστασης εξαρτάται από την έκταση της παρέμβασης και την παρουσία επιπλοκών.